2015 yılının sürdürülebilirlik açısından yapı malzemeleri için önemli bir yıl olacağını senenin başında belirtmiştik. Avrupa’da pazarda bulunan ürünlerin bulundurması gereken CE markası gibi EPD markasını da göreceğiz. Çevresel Ürün Beyanı olarak Türkçe’ye çevirdiğimiz EPD belgeleri İMSAD’ın da üye olduğu Avrupa Yapı Malzemeleri Üreticileri Birliği (Construction Products Europe)[1] kanalıyla kurulan ECO Platform[2], EPD belgeli ürünleri kayıt altına almaya başladı. Seramik sağlık gereçleri üreten İdevit ve Creavit markaları, Seramik sektörünün büyüyen markaları Seranit, NG Kütahya Seramik, Avrupa’nın 3 büyük üreticisinden biri olan Fırat Plastik, Türkiye’nin en büyük boya üreticilerinden Polisan Boya firmalarımız bu listede ECO Platform kurucu üyesi olan Metsims Sustainability Consulting danışmanlığında Türkiye’den yer alan firmalar oldular. ECO Platform’a kayıt olabilmek için The International EPD System üzerinden EPD Belgelendirmesi yapıldı.

EPD belgeleri firmaların ürün sürdürülebilirliğini şeffaf bir şekilde tüketicilere iletişimini sağladıkları beyanlar olarak biliniyor. EPD Beyanları[4], üretim öncesi tedarik zinciri, üretim ve üretim sonrası kullanım ve bertarafı da içine alacak şekilde ISO 14040/44 standardı Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi ile hesaplanıyor.

Artık üretici firmaların ürünlerinin sürdürülebilirliği konusundan belgelendirme yapmasının bir gereklilik olduğu yeni yayınlanan Avrupa Yapı Malzemeleri yönetmeliği[5] çerçevesinde de tanımlanmış. CE markası gerekliliklerinden biri haline gelen EPD beyanı, ECO Platformtarafından kayıt altın alınarak üreticiler için ticari bariyer ve risk oluşturmasının önüne geçiliyor. ECO Platform’da ürünlerin kayıt altın alınıyor olması, EPD beyanlarının EN 15804 normuna uygun olarak değerlendirildiğini gösteriyor. ECO Platform bu sayede standartlara uygun üretim yapan firmaları yapmayanlardan ayırmayı planlıyor. O nedenle Türk yapı malzemeleri üreticileri için bu listede yer almamak bir risk oluştururken, markalarımızı sürdürülebilir ve temiz üretim yaklaşımlarıyla öne çıkarması açısından fırsat yaratıyor.

EPD belgeleri ürünün iklim değişikliğine etkiyi ifade eden karbon ayakizinin hesaplanmasının yanında diğer birçok çevresel yükü de şeffaf bir şekilde ortaya koyuyor. Özellikle yapı inşasında ve işletiminde karbon emisyonlarının sıfıra çekilmesinde de etkin olacak EPD belgeleri, yeşil bina sertifika ve değerlendirme sistemlerinde de ön plana çıkıyor. Yapı kaynaklı birçok çevresel etkilerin azaltılması için geliştirilen bu sistemlerden Amerikan LEED, İngiliz BREEAM, Alman DGNB sadece bunlardan birkaçıdır. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızlı bir şekilde yayılan bu değerlendirme sistemleri, yapı malzemeleri üreticileri için yeni Pazar fırsatı oluşturmaktadır. Uluslararası yeşil bina değerlendirme sistemlerinde ilave puan sağlayan EPD beyanlı ürünler Türkiye Yapı Malzemeleri EPD Veritabanı‘nda yayınlanmaktadır[6]. Tüm dünyada geçerli olan bu belgeler ihracat pazarlarında da ürünlerimizi ayrıştıracak fırsatlar sunmaktadır.

Dr. Hüdai Kara  | Metsims Sustainability Consulting

[1] http://www.construction-products.eu

[2] http://www.eco-platform.org

[3] http://www.eco-platform.org/list-of-all-eco-epds.html

[4] Türkiye EPD Belgelendirme Sistemi, www.epdturkey.org

[5] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/construction/legislation/index_en.htm

[6] Türkiye Yapı Malzemeleri EPD Veritabanı, http://www.epdyapi.org