LEED 2012: Bilinmesi Gereken 10 Değişim

LEED 2012 bilindiği gibi, USGBC’nin standardlarının 2009’dan sonraki güncellemesi. Bu güncellemenin en önemli nedenleri; LEED’in günümüz standardlarına ulaşma çabası ve tabi derecelendirme sisteminde halen yer alan negatif çevresel etkilerinden kurtulması.

USBGC, LEED binalarının halen gelişmeye açık olduğunu vurgularken, geleneksel binalardan daha iyi koşullara sahip olması gerekliliğinin de bu yeni güncellemeyle altını çizmiş oldu. Bu gelişim, LEED sertifikalarının aşamalı olarak uygulanacak derecelendirme seviyeleri ile nötr ya da pozitif çevresel etkiye sahip olana kadar devam edeceğinin de bir göstergesi. Özellikle bina yapımında, yaşam döngüsü değerlendirmesi yaklaşımı kullanılarak alınan çevresel ürün deklarasyonu (EPD) sertifikalı ürünlerin kullanımına teşvik sağlayarak, binalarına çevresel olarak bir bakış getirme anlayışı bu güncellemenin odak noktası denebilir.

LEED 2012’nin tasarısına bakıldığında ilk olarak göze çarpan değişimlerin başında kredi kategori sayılarının yediden ona çıkarılması ve ön koşulların ise dokuzdan onbeşe kadar artması diyebiliriz. Bir diğer önemli değişim ise kredilerin derecelendirme sistemine ve diğer sistemlerden ödünç alınan kredilere göre düzenlenmesi. Bu şekilde sistemler arası bir tutarlılık ve uyum sağlanması bekleniyor. Sonuç olarak bu değişim, kurallara dayalı değil performansa dayalı bir derecelendirme sistemine doğru büyük bir adım. Bu şekilde altyapısı oluşturulan bir sistemin devamlı güncellenmesi gerekiyor. Yeni eklenenlerle birlikte sayısı ona yükselen kredilerde gerçekleşen bazı değişlikler ve yeni kredileri içeriklerinden bahsedecek olursak;

1- Entegre Süreç

Kredilere yeni eklenen ve derecelendirme sisteminde ilk sırada yer alan ‘Enetegre Dizayn’ kategorisidir. Entegre süreç kredisi, proje takımını teşvik etmek için oluşturulmuş bir bölümdür. Bu kategoride aynı zamanda ‘LEED Akredite Profesyonel’ kredisi de bulunuyor ki bu krediyi alabilmek için projede en az üç akredite profesyonelin yer alması gerekiyor.

2- Konum ve Ulaşım

Bu kredi kategorisi de yeni eklenen bir bölüm. Fakat birçok kredi zaten LEED-ND derecelendirme sisteminde yer aldı. Örneğin; ‘alan seçimi’, ‘gelişim yoğunluğu ve ortak alana ulaşılabilirlik’ ve dört adet alternatif ulaşım kredisi gibi. Yeni eklenen ön koşullar ise ‘bisiklet deposu’ ve ‘yürüyen sokaklar’.

3- Sürdürülebilir Yerleşim Yerleri

Bu bölümle ilgili en büyük değişim iki ‘Sel Suyu Yönetimi’ kredisinin birleştirilip ‘Yağmur Suyu Yönetimi’ kredisi altında toplanması. Ayrıca iki ‘Isı-adası Etkisi’ kredisi de birleşerek ‘Isı-adası Azaltma’ kredisi olarak adlandırılarak yine bu kredi altında toplandı.

4- Su verimliliği

Bu kategoride belirgin değişimlerden söz etmek mümkün. Örneğin ‘Bahçe Su Kullanımı Azaltımı’ ve ‘Alet ve İşlenmiş Su Azaltımı’ gibi iki ön koşulda önemli değişiliğe gidilmesi bekleniyor. Ek su kullanımını azaltmak için bazı ön koşulların da altını çizmek gerekiyor. ‘Sürdürülebilir Atık Su Yönetimi’ ve ‘Su Soğutma Kulesi’de bunlardan iki tanesi. Tüm kategori için çok büyük değişim olmasa bile yaklaşım ve uygulama açısından önemli değişimler söz konusu. Yeni versiyon ile, projelerin her aşamasında su kullanımını azaltacak önlemler alınıyor.

5- Enerji ve Atmosfer

Kredileri azaltılmış olsa da artık bu kategori enerji verimliliğine odaklı olarak geliştiriliyor. Kategoriye yeni katılan ve ‘Talebe Yanıt’ olarak adlandırılan kredi ise elektrik üretim talebini azaltma ve dağıtım sistemlerinin vermliliği üzerine oluşturulmuş.

6- Madde ve Kaynakları

Konu başlıkları hiç değişmeyen bu kategoride, önemli güncellemerden bahsetmek mümkün. Örneğin ‘Minimum Geri-dönüştürülmüş İçerik’ ve ‘Yapı ve Yıkım Atık Yönetim Planı’ gibi iki yeni ön koşul eklendi. Daha çok detaylandırılan bu önkoşullar gerçek uygulamalara daha yakın bir şekilde oluşturulmuş. Bu kategorinin içerikleri içinde daha az çevresel etkiye sahip ürün, madde ve prosesler kullanılacak. LEED bu sistemi uygulanabilir kılmak için yaşam döngüsü değerlendirmesi tabanlı madde ve kaynaklar kredisi sistemini kullanarak 18 aylık bir test sürecinden geçmiştir. LEED kullanıcılarına karar aşamalarında önemli bir yardım sağladığını gördüğümüz bu test süreci, maddelerin belirlenmesi yaklaşımıyla da başarılı olmuştur diyebiliriz.

7- Bina içi hava kalitesi

Bu kategoride çok değişim olmamakla beraber okullar için LEED kategorisinden alınan ‘Akustik Performans’ ön koşulu yeni sisteme eklenmiştir. Kategorinin en büyük değişimi ise ‘Düşük Yayılım Yapan İç Maddeler’ olarak tek isimde toplanarak tavan ve izolasyon sistemlerini içeren kredidir. Artık bu kategoride yer alan tüm ürünlerin ‘Kaliforniya Halk Sağlığı Departmanı’ndan onaylı olması gerekiyor.

8- Performans

Bu kategori ise bina seviyesinde enerji ve su kullanımı ön koşullarını tanımlayan ve yeni eklenen bir kategoridir. Binanın enerji ve su kullanımı için ‘Performans’ ve ‘Ölçüm’ kategorilerine bir ek olarak düşünülen bu kategori, LEED 2012’de yer alan ve en çok önem gösterilen kategoriler arasında yer alıyor.

9- Yenilik

‘LEED Akredite Profesyonel’ kredisi yer değiştirdiği için bu kategori artık ‘Örnek Alınacak Performans’ ve ‘ Yenilik’ kredileri ile ilgili derecelendirme sistemlerini içermektedir.

10- Bölgesel Öncelik

Bölgesel öncelik kredisi, belirli bölgelere ait çevresel/sürdürülebilir öneme göre verilen bir bonus kredidir.

Sonuç olarak LEED 2012, derecelendirme sistemlerine evrim niteliğinde bir katkı sağlayacak denebilir. Dönemsel olarak açılan yorum periodları da gösteriyor ki LEED 2012 halen yeniliklere açık ve gelen yorumlar ışığında kendisini değiştirmek ve geliştirmek için bekliyor. LEED 2012’deki bu değişimler aslında çevresel ayakizi ve iklim değişimi gibi gündemden düşmeyen konuların yeşil bina pazarında da öneminin altını çiziyor. Yeşil bina sektöründe bir boşluk olarak değerlendirilen enerji ve su kullanımı ve verimliliği, operasyon süreçlerindeki kayıpların en önemli adresidir. Standard ve kredi sistemindeki bu değişimle bu boşluğun doldurulması en önemli beklentiler arasında. Dizayn süreçlerinin de gelişimi beklentiler dahilinde olan LEED 2012 değişiminde kredi dokümantasyonu, referans kılavuzların gelişimi, LEED kullanıcılarının ve kredi sahiplerinin eğitimi gibi konularda gündemde.

LEED 2012 değişimleri, proje ekipleri yaklaşımlarını değiştirecek, entegre, planlama, uygulama ve binaların faaliyeti gibi başlıkların en uygun şekilde düzenlemesine yönelik bir süreç olarak tanımlanabilir. Ayrıca daha önceki kabullerden farklı olarak, bina ve imalat endüstrisine bir yön vererek yeni pazara açılmak da en önemli hedef olarak belirlenmiştir.